Het is geen pretje op de private huurmarkt. Of toch niet voor wie iets betaalbaars en kwaliteitsvol zoekt met een beperkt inkomen. Heb je de pech om de verkeerde naam, gezinssamenstelling of inkomen te hebben, dan wordt het nog moeilijker.
Niet de middelen om eigenaar te worden
250.000 alleenstaanden en gezinnen wonen op de private huurmarkt in een te dure of niet kwaliteitsvolle woning. Vaak een combinatie van beide. Zij hebben niet de middelen om eigenaar te worden. De meerderheid onder hen staat op de wachtlijst voor een sociale woning. Ondertussen huren ze dus noodgedwongen op de private huurmarkt.
Hun positie is benauwend. De markt lost hun probleem niet op. De nieuwbouwappartementen die overal te lande opstijgen zijn veel te duur. Wanneer woningen gerenoveerd worden, zijn ze daarna vaak ook niet meer betaalbaar. Kortom, de private huurmarkt creëert geen betaalbaar kwaliteitsvol aanbod uit zichzelf.
Nood aan verstandig beleid op de private huurmarkt
Nergens in Europa slaagt de private huurmarkt erin om een antwoord te vinden voor deze mensen die hun woonrecht geschonden zien. Zonder overheidsingrijpen is de private huurmarkt eerder een tegenstander dan een medestander van kwetsbare huishoudens. De drang naar rendement van verhuurders gaat nu eenmaal niet samen met de nood aan betaalbaarheid voor huurders.
Wanneer de overheid echter verstandig beleid zou voeren op de private huurmarkt, komen we in een andere situatie terecht. We denken aan huurtoelages die zo georganiseerd worden dat ze de huurprijzen zeker niet opdrijven. We pleiten voor geconventioneerd verhuren waarbij verhuurders een voordeel krijgen van de overheid als ze betaalbaar, kwaliteitsvol en met voldoende woonzekerheid verhuren. Het zal ook de overheid zijn die een eerlijke toegang tot de huurmarkt moet bewaken door onder meer het inzetten van praktijktesten om discriminatie te voorkomen.
Meer sociale woningen
Maar niet in het minst zal de overheid ook het aantal sociale huurwoningen moeten opdrijven. Via een objectief toewijzingssysteem is daar geen sprake van negatieve selectie of discriminatie. Doordat de huurprijs gelinkt is aan het inkomen, is dit ook betaalbaarder. In theorie kan ook de kwaliteit verzekerd worden, al zien we in de praktijk dat dit niet overal het geval is. Via de sociale verhuurkantoren en hun specifieke puntensysteem, kunnen ook mensen met een acute woonnood geholpen worden, waardoor dak- en thuisloosheid voor een stuk vermeden worden.
De woonzaak biedt opnieuw hoop
Deze ambitieuze voorstellen staan in schril contrast met de plannen van deze Vlaamse regering. Ook nu ziet het er niet naar uit dat er perspectief is voor een oplossing van ons structureel woonprobleem. De moedeloosheid en uitzichtloosheid bij huurders is vaak groot. De Woonzaak biedt opnieuw hoop. Hoop dat onze politici nu eindelijk worden aangesproken op hun maatschappelijke opdracht om het Recht op Wonen te verzilveren.