‘Blijf in uw kot’. Een eenvoudige uitspraak en een eenvoudige boodschap, maar voor velen was ‘in uw kot blijven’ een vloek. De erbarmelijke huisvesting van kwetsbare groepen zoals éénoudergezinnen en nieuwkomers is al jarenlang een probleem. Corona heeft structurele ongelijkheden in onze samenleving, zoals de wooncrisis, echter opnieuw pijnlijk aan het licht gebracht. Vlaanderen moet dringend iets doen aan het gebrek aan sociale woningen, de huisjesmelkerij alsook de discriminatie op de private huurmarkt.
Alleenstaande moeders
Vrouwenraad heeft al lang aandacht voor de kwetsbare positie van eenoudergezinnen op de woonmarkt. Van alle huishoudtypes zijn zij het meeste kwetsbaar: maar liefst 41,3% van de eenoudergezinnen leeft op of onder de armoederisicogrens. Eenoudergezinnen zijn bovendien ook uitgesproken vrouwelijk: in 8 op de 10 gevallen gaat het om alleenstaande moeders met kinderen. De stijgende sociale ongelijkheid weerspiegelt dus ook een structurele genderongelijkheid.
Wanneer zij op de private huurmarkt terecht komen, worden ze bovendien systematisch gediscrimineerd. Aangezien de vraag naar gezinswoningen groter is dan het aanbod, kunnen eigenaars kiezen aan wie ze verhuren. Eigenaars en makelaars redeneren dan dat er één inkomen is in plaats van twee en veronderstellen bovendien dat dat inkomen te laag is. Ze vrezen ook dat de kinderen voor overlast zullen zorgen of het pand zullen beschadigen.
Nieuwkomers
Voor erkende vluchtelingen en kwetsbare groepen met een migratieachtergrond zijn er een aantal obstakels die er nog bovenop komen en het des te moeilijker maken om een woning te vinden. Na de erkenning als vluchteling hebben nieuwkomers namelijk slechts twee maanden te tijd om een eigen woning te huren. Vaak hebben zij een gebrek aan taalkennis, alsook een gebrek aan kennis van de huurmarkt en zoekkanalen. Daarenboven krijgen zij maar al te vaak met discriminatie te maken, wat de zoektocht naar huisvesting een moeizame en pijnlijke ervaring maakt. Door de tijdsdruk, taalkloof en wanhoop is de kans groter dat nieuwkomers in de val van de huisjesmelkers lopen en uiteindelijk een ongeschikte woning huren aan een veel te hoge huurprijs. Hierdoor hebben ze regelmatig te weinig geld over om te voorzien in hun basisbehoeften, zoals voedsel, kledij, … voor henzelf en hun kinderen. Een nieuwe start begint voor nieuwkomers nochtans met het huren van een huis, het hebben van een officieel adres en het zich vestigen in een gemeenschap waarin ze hun leven kunnen heropbouwen.
Beter na corona
De relancemaatregelen naar aanleiding van de coronacrisis geven ons de kans om bepaalde problemen in onze maatschappij fundamenteel anders aan te pakken. Als we de wooncrisis een halt willen toeroepen, dan moet er nu volop worden ingezet op betaalbare en degelijke huisvesting. Er moet een actief antidiscriminatiebeleid gevoerd worden en de toegang tot de sociale huurmarkt moet gegarandeerd worden voor de meest kwetsbare groepen in de samenleving, zoals alleenstaande ouders en nieuwkomers.