In Vlaanderen lopen mensen met een migratieachtergrond tegen heel wat drempels aan op het vlak van wonen. LEVL engageert zich voor het recht op wonen voor iedereen. Want of je een gezonde en betaalbare woning vindt, mag niet afhangen van je afkomst, naam of verblijfsstatus.
Armoede bij mensen met een migratieachtergrond
Uit cijfers blijkt dat mensen met een migratieachtergrond een groter risico lopen om in armoede terecht te komen. Zo hebben 42% van de mensen geboren buiten de EU meer kans om in armoede verzeilt te geraken, tegenover 21% van de mensen geboren in de EU en 12% van de mensen geboren in België (EU-SILC 2018). Een gebrek aan betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting speelt een belangrijke rol in armoedesituaties, want het versterkt negatieve effecten op andere levensdomeinen zoals gezondheidszorg, scholing en werk. Het vinden van gepaste huisvesting is voor mensen met een migratieachtergrond die in armoede leven dan ook een belangrijke kopzorg.
Discriminatie op de woonmarkt
Naast een hoger risico op armoede, krijgen mensen met een migratieachtergrond ook te maken met discriminatie en racisme op de woonmarkt. Praktijktesten helpen om de schaal van het probleem in kaart te brengen. Zo toonde de VUB in 2018 aan dat op de Antwerpse huurmarkt 50% van de private verhuurders en 30% van de vastgoedmakelaars kandidaten met een Maghrebijnse naam benadeelden in vergelijking met kandidaat-huurders met een Belgische naam. Wie een buitenlandse naam heeft, wordt minder vaak uitgenodigd voor een plaatsbezoek en ziet zijn kansen op een goede woning snel vervliegen.
Daarnaast moeten we ook het bestaan van institutionele discriminatie erkennen. Zo kondigt het Vlaamse Regeerakkoord significante veranderingen in de sociale huisvesting aan. Je zal vanaf nu minstens vijf jaar ononderbroken in een gemeente moeten wonen als je bovenaan de wachtlijst wil komen. Deze voorwaarde van lokale binding treft in het bijzonder nieuwkomers, voor wie het – gezien de krapte op de sociale huurmarkt – de facto onmogelijk wordt om sociaal te huren. Het recht op wonen verdien je pas na minstens vijf jaar in een gemeente gewoond te hebben, zo lijkt onze Vlaamse regering te zeggen. Wanneer je sociale huurder bent, zal je blijvend aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. Zo wordt de vereiste Nederlandse taalvaardigheid opgetrokken tot een hoger niveau. Het recht op wonen verdien je volgens onze regering enkel als je dat hoge niveau meester bent.
Woonwagenbewoners
LEVL is in het bijzonder ook erg bezorgd om de woonsituatie van de Belgische woonwagenbewoners, een minderheid onder de etnisch-culturele minderheden in Vlaanderen. Op dit ogenblik is het tekort aan officiële standplaatsen voor woonwagens enorm groot omdat er geen nieuwe plaatsen bijkomen of omdat mensen verdreven worden. De woonwagen is in Vlaanderen nochtans erkend als officiële woonvorm en bijgevolg moet de overheid het wonen op wielen faciliteren. Maar we zien op het terrein het tegenovergestelde.
Bijvoorbeeld, in februari besliste de stad Antwerpen dat het residentieel stedelijk woonwagenterrein in Deurne, dat bijna 40 jaar bestaat, moet verdwijnen. Een zeer onverwachte en harde beslissing omdat er net plannen goedgekeurd werden om het terrein te renoveren. Een alternatieve woonplek werd door de stad niet aangeboden. We vreesden dat deze woonwagenbewoners verplicht gingen zijn om een nomadisch bestaan te leiden, iets waar ze op dit ogenblik zelf niet voor kiezen. Deze woononzekerheid zou een effect hebben op andere levensdomeinen zoals het schoollopen van de kinderen, preventieve gezondheidszorg, een vast inkomen, etc… .
LEVL heeft zich daarom met de bewoners en andere medestanders georganiseerd om juridische stappen te zetten. Op deze manier verzetten we ons tegen het structureel invoeren van een grote woononzekerheid voor deze specifieke gemeenschap. Na dit hevig protest heeft de stad haar beslissing teruggedraaid uit vrees voor een juridische veroordeling omdat ze te horen hadden gekregen dat Europa in vergelijkbare zaken veroordelingen had uitgesproken. We zijn zeer tevreden dat het recht op wonen van deze minderheidsgroep in Antwerpen gerespecteerd wordt, maar we blijven waakzaam voor het onrecht dat woonwagenbewoners elders wordt aangedaan!
Samen met de Woonzaak wil LEVL de Vlaamse regering ter verantwoording roepen en ijveren voor een eerlijk woonbeleid, waarin het recht op wonen voor iedereen gewaarborgd wordt, ongeacht afkomst, naam en verblijfsstatus.